Graag willen wij u allen attenderen op een recent nieuw verschenen boek. Het is deel 1 van een set van drie boeken.

Zoals u wellicht weet hebben er op 2 oktober 1944 en op 2 december 1944 in Apeldoorn grote razzia’s plaatsgevonden.

Op 2 oktober werden er zo’n 11.000 mannen opgepakt en afgevoerd naar het Marktplein. Daaronder bevonden zich ook vele mensen uit Arnhem en Oosterbeek, want die waren in september Arnhem uitgevlucht i.v.m. de slag om Arnhem.

Later die dag werden er zo’n 4000 lopend afgevoerd naar de IJssellinie. Ze werden tewerkgesteld in o.a. Elten en Zevenaar. Zij die in Zevenaar moesten werken werden ondergebracht in o.a. de Turmacfabriek. Zo’n 3500 keerden binnen 6 weken weer terug in Apeldoorn.

Op 2 december 1944 volgde een tweede razzia.

Ook toen werden er zo’n 11.00 mannen opgepakt en afgvoerd naar het Marktplein.

Later die dag werden er zo’n 4500 dwangarbeiders tussen de 16 en 57 jaar oud per spoor afgevoerd naar de IJssellinie. Ze kwamen in de Turmacfabriek in Zevenaar terecht.

Op 05-12-1944 werden daar de jongeren van de ouderen gecheiden. Jongens en mannen van 16 tot en met 40 jaar oud moesten naar Rees, de rest bleef achter in Zevenaar. Zij moesten daar dwangarbeid verrichten.

Het boek “Graven in de Vuurlinie ” heeft het voor een groot gedeelte over deze gebeurtenis. (-sen).

Het is een geweldige aanvulling voor wat betreft de informatie over de werkzaamheden die de achtergebleven dwangarbeiders hebben moeten verrichten in de IJssellinie ( de Liemers ). Maar ook , waar en onder welke omstandigheden zij daar moesten verblijven.

De auteur is genaamd Karin van Veen. Bij deze wil ik haar danken voor deze extra informatie. Vele vragen worden nu beantwoord.

w.g. A.j.Disberg

Persbericht ;

Nieuw boek Graven in de vuurlinie. Leven in het spergebied langs de Rijn belicht onbekende geschiedenis van de Liemers.
Wat is híer gebeurd? Dat vragen mensen in de Liemers zich af, wanneer zij in april 1945 na een maandenlange evacuatieperiode terugkeren.

Het nieuwe boek Graven in de vuurlinie, Gelderland 1944-1945, Leven in het spergebied langs de Rijn.

Deel I De Liemers werpt licht op de bijzondere geschiedenis van hun woongebied.
Eind september 1944 mislukt de Slag om Arnhem. Overhaast moeten 200.000 mensen langs de Rijn vertrekken. Ook in de Liemers is het raak. De ontruimde zone wordt een Duits front- en spergebied. Maandenlang staan hele dorpen en steden leeg, terwijl Nederlandse mannen van Spijk tot Rhenen verplicht een Duitse verdedigingslinie aanleggen.

Graven in de vuurlinie en proberen te overleven. Dat is wat zij doen. Hun werkterrein ligt pal in het schootsveld van de geallieerden. Waar zij tankgrachten en schuttersputten uitgraven, zien ze wat er aan het front gebeurt. En ze weten hoe het is om daar te leven.


Schrijfster Karin van Veen laat de toenmalige ooggetuigen aan het woord: dwangarbeiders én bewoners. Want ondanks alle risico’s zijn er toch mensen gebleven. Haar boek bevat vertellingen over Zevenaar, Westervoort, Duiven, Groessen, Loo, Pannerden, Herwen, Aerdt, Lobith, Tolkamer, Tuindorp en Spijk.

Graven in de vuurlinie. Gelderland 1944-1945. Leven in het spergebied langs de Rijn. Deel I De Liemers, 336 pagina’s, 130 zwart-wit afbeeldingen en 10 militaire kaarten in kleur.

Het boek is verkrijgbaar bij Graven in de vuurlinie, www.gridvl.nl.
Deel II Arnhem (per stadswijk) verschijnt naar verwachting in september 2023 .

In september 2024 volgt Deel III De zuidelijke Veluwezoom (van Oosterbeek tot de Grebbeberg).