‘De beste manier om slachtoffers te herdenken, is nooit meer een nieuwe oorlog beginnen’.

Deze bekende uitspraak staat op een poster van Loesje.

Tijdens de voorbereiding van de herdenking met de kinderen kwam deze uitspraak een keer voorbij. Ik dacht er later nog eens over na.

Ik snap wel wat ze ermee bedoelen. Maar hij is erg in het groot gedacht. Een oorlog beginnen is iets tussen landen en regeringsleiders en staat ver van ons af. En het klinkt een beetje passief. Het gaat over iets niet doen. Iets achterwege laten, nl. het beginnen van een oorlog. Maar, vroeg ik me af, levert dat dan automatisch het tegenovergestelde op? Als je geen oorlog begint, er is geen oorlog, heb je dan ‘dus’ automatisch vrede?  Of is dat niet genoeg en moet je niet alleen iets níet doen, maar juist ook iets wél doen? En zo ja, wat dan?

Vragen zijn soms mooi, of juist mooi, als je geen pasklaar antwoord hebt.

Daar komen we op school ook zeker achter nu we op dit moment werken over het onderwerp ‘Strijd voor gelijke rechten’. Dat geeft heel veel gespreksstof. Hoe is het gesteld met de rechten van mensen over de hele wereld? Wat zijn eigenlijk de rechten van kinderen en volwassenen? Hoe is het in Nederland gesteld met onze rechten en hoe zag het er vroeger en dan met name in de 19e eeuw en begin 20e eruit in ons land? Soms zijn er antwoorden en soms (nog) niet.

Maar hoe gaaf is het, dat wij nu, in dit land, in vrijheid over alles met elkaar kunnen praten. Die vrijheid komt deels omdat er geen oorlog is en daardoor geen angst, geen dreiging van hoger af. Maar dat niet alleen. Dat is niet genoeg, om bv. in je groep mooie gesprekken te hebben met elkaar. Daarvoor is meer nodig. Daarvoor is echt vrede nodig. En die is er pas, wanneer er vertrouwen is, wanneer je elkaar ruimte geeft een eigen mening te hebben, je respect voor elkaar hebt, je elkaar helpt als dat nodig is, dingen deelt met elkaar, leuke, maar zeker ook verdrietige. Dát alles zorgt voor echte vrede. Dat is niet passief iets níet doen, maar actief iets wél doen.

Dan is er vrede, omdat je er samen aan werkt.

En dát mag best gevierd worden. De vrede mag gevierd worden, het leven mag gevierd worden. En als het leven moeilijk is, kunnen we het soms zó simpel iets mooier en gemakkelijker maken voor elkaar. Door een glimlach, een knuffel, door te delen met elkaar. Dus droom, durf, doe en deel met iedereen.