In het jaar 2005 hield de Stichting Dwangarbeiders Apeldoorn 1940-1945 op verzoek van de OVGG een lezing in zaal ter Voert in Megchelen.  De opkomst was toen dermate groot dat besloten werd om een tweede avond te organiseren.

Daarbij was toen de heer Karel Berkhuysen ook aanwezig. Hij deelde na afloop van de lezing aan ons mede dat hij bezig was met het schrijven van een boek wat ging over de rol van het verzet in samenwerking met de PGEM. Het mooie was dat ons dit voor een deel bekend was, want de oud verzetsmensen J. Venhorst en J. Hakvoort en F. Vollenberg hadden dit reeds aan ons doorgegeven. Een grote rol hierin speelde de heer G. Massop. Hij was  lid van het verzet en werkzaam bij de PGEM en beheerde het transformatorhuis te Megchelen / Ulft.

De heer K. Berkhuysen heeft na afloop van de lezing enkele gesprekken gevoerd met de toen aanwezige oud dwangarbeiders ( o.a. met de heren J.H. van Essen, J. de Louter, A. Gerritse, B. Bruens en A.Buitenhuis ).

de oud dwangarbeiders gaven aan dat zij allen met behulp van het verzet verder zijn geholpen. Daarbij hadden zij vervalste of zelfs helemaal valse papieren gekregen. Deze werden ter plaatse opgeborgen in het transformatiehuis. De Duitsers durfden het transformatiehuis niet in, want Massop had ze gewaarschuwd voor het hoge voltage dat daar heerste.

Na 11 jaar hard werken en veel onderzoek doen is het de heer K. Berkhuysen dan gelukt om zijn mooie boek uit te geven. In het boek bevindt zich in hoofdstuk 23 ( spitten ) het verhaal over Kamp Rees, de rol van het verzet en die van de bevolking van Megchelen en het vluchtverhaal van oud dwangarbeider J.H. van Essen.

 

K. Berkhuysen met zijn boek

K. Berkhuysen

Nog niet eerder is er op een dergelijke uitgebreide wijze onderzoek gedaan naar rol van het PGEM-telefoonnetwerk tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hoewel in het boek ook wordt beschreven hoe dat netwerk technisch functioneerde, is er vooral aandacht voor het menselijke aspect. Daarbij nemen persoonlijke omstandigheden van PGEM’ers en hun families, verzetsmensen, burgers en militairen een belangrijke plaats in.

Hun ervaringen en belevenissen zijn opgetekend tijdens tientallen interviews. Hoe waardevol hun getuigenverhalen zijn, blijkt des te meer nu een groot deel van hen de afgelopen jaren is overleden.
Daarnaast is er uitgebreid onderzoek gedaan in archieven van onder meer PGEM, NIOD, Nationaal Archief, Gelders Archief, Achterhoeks Archief, Staring Instituut en Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers.

Het boek telt meer dan tweehonderd foto’s. Een deel ervan is afkomstig uit de herontdekte collectie van amateurfotograaf Jan Massink. Een aantal van zijn unieke foto’s is nog niet eerder gepubliceerd.

Op de Facebook-pagina Boek PGEM valt nadere informatie over het boek te lezen.

Het boek is voor 29,90 euro te bestellen via k.berkhuysen@kpnmail.nl of te koop bij oa het Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers en diverse boekwinkels.