Ondanks het slechte weer en de vele terechte afzeggingen in verband met de hevige sneeuwval en de zeer gladde wegen, is de herdenking te Apeldoorn toch nog druk bezocht.
Zo’n 140 gasten hebben de herdenking bij gewoond.
Door het slechte weer, kou, sneeuw en gladheid is het gehele programma afgewerkt in het gemeentehuis zelf.
Na de herdenking hebben de kinderen van de Montessorischool Passe – Partout, de bloemen die eerst in de Burgerzaal waren gelegd, alsnog buiten bij het monument gelegd.
Er waren deze middag 4 sprekers, te weten; de heer C.Gerwers ( de burgemeester van Stadt Rees ), lerares T. de Jonge, de heer W.Ploeg ( zoon van een oud dwangarbeider) en de heer F.Hollaender ( zoon van de heer E.Hollaender). Daarnaast droegen 3 kinderen een zelf gemaakt gedicht voor.
De heer C.Gerwers, deelde mede dat hij het bijzonder fijn vond, dat hij bij deze herdenking aanwezig kon zijn en hij gaf o.a. aan dat hij hoopte dat de verstandhouding tussen de mensen uit de buurlanden Duitsland en Nederland, zo blijft zoals het nu is. Verder gaf hij aan dat herdenken moet blijven bestaan. Dit om mensen scherp te houden en om degene die in de oorlog hebben geleden te eren.
Lerares T. de Jonge, stelde de school aan het aanwezige publiek voor en legde uit wat het monument ” de dwangarbeider” voor de school en de kinderen betekende. Ze gaf aan dat de kinderen het monument onderhouden en doordat de school deelneemt aan de herdenking, de kinderen weten hoe kostbaar vrijheid is. Ze gaf ook aan dat de kinderen elk, een eigen gedicht, hadden gemaakt. Drie daarvan zouden in de loop van de herdenking worden voorgedragen.
Nadat de eerste leerling zijn gedicht had voorgedragen, kwam de heer W.Ploeg naar voren.
Hij deelde mede dat hij als 8 jarig jongetje afscheid had moeten nemen van zijn vader Jan Ploeg. Zijn vader Jan was destijds bakker te Apeldoorn en had een ausweiss om brood rond te brengen. Maar ook hij werd op 02-12-1944 opgepakt en afgevoerd en kwam net zoals 4500 anderen in een trein terecht en werd afgevoerd naar de Ijssellinie. De trein waarin Jan Ploeg zat, werd bij het plaatsje Werth in Duitsland, beschoten door Engelese jachtbommerwerpers. Hij raakte hierbij zwaar gewond en is later aan zijn verwondingen overleden. De heer Wim Ploeg gaf aan dat hij de laatste woorden van zijn vader nog goed herinnerde;” Maak je niet ongerust, ik ben zo weer terug “, Dat waren de laatste woorden van zijn vader aan hem. Maar dat zou dus niet gebeuren.
Hierna werd er door een leerling weer een mooi gedicht voorgedragen.
Daarna de heer F.Hollaenderkwam naar voren . Hij is de huidige directeur van de AMEFA. Meneer F.Hollaender is de zoon van de heer Eugen Hollaender, de oprichter van de AMEFA. De heer E.Hollaender was in de oorlog nog in het bezit van de Duitse nationaliteit en hij heeft vele mensen gered uit kamp Rees. Hij is zelf diverse keren op de vlucht geweest voor de bezetter. Meneer F.Hollaender vertelde over wat zijn beide ouders in de oorlog hebben meegemaakt en hebben gedaan voor hun medemens. Zo hebben ze een brieven en pakketpost regeling ingesteld tussen Rees en Apeldoorn, zo hebben ze vele evacuees opgevangen en hebben ze vele mensen uit hun benarde positie gehaald, door aan de bezetter aan te geven, dat het hun personeel was. Terwijl dit dus niet zo was. Op een gegeven moment had de AMEFA 300 tot 350 mensen in dienst, zo’n 150 tot 200 meer dan nodig. Net na de oorlog is een broertje ( PAUL) van meneer F.Hollaender, op de Deventerstraat, voor de woning van zijn ouders, door een Canadese tank dood gereden. Op dat moment zat zijn vader vast in de Willem III kazerne te Apeldoorn, dit omdat hij de Duitse nationaliteit had. Hij kon dus niet bij de begrafenis aanwezig zijn. Hij gaf namens zijn gehele familie aan, dat zij bijzonder vereerd zijn, dat zijn vader postuum voor zijn bewezen heldendaden geeerd gaat worden door de gemeente Apeldoorn. Medio april 2011 wordt er namelijk een straatnaam naar de heer Hollaender vernoemd.
Nadat de heer Hollaender zijn toespraak had gehouden werd er weer een gedicht voort gedragen.
Daarna werd de herdenkling afgesloten met het leggen van bloemen. . Na deze bloemlegging binnen was de herdenking afgesloten. De aanwezigen konden hun verhalen met elkaar delen. Als laatste brachten de leerlingen de bloemen naar buiten en legden zij deze bij het monument ” de dwangarbeider” .
De toespraken en gedichten zullen later apart worden vermeld.
Het is belangrijk om jonge mensen de betekenis mee te geven van de vele monumenten van de Tweede Wereldoorlog. We kunnen alleen maar hopen dat de fouten van onze voorouders van nut zullen zijn voor de toekomstige generaties.